Yazılar

Daha doğrusu elektrik kaynaklı , elektrik başlangıçlı yangınlar desek daha doğru olacak. Bir çok istatistik bize elektriğin ana yangın sebebi olduğunu söylüyor. Ülkemizde yangınların ana sebeplerinden ilki yada ikincisi  elektrik kaynaklarıdır. Halk arasında elektrik kontağından kaynaklanan yangınlar yani. Hani televizyonlarda hep diyorlar ya elektrik kontağından başlamış yangın diye , o kadar çok söylüyorlar ki çocuklar elektrik kontağı diye bir yaratığın olduğunu ve bu yangınları onun başlattığına inanıyorlar.

Nereden bakarsak bakalım elektrik başlangıçlı yangınlar  üzerinde durulması gereken ana konuların başında geliyor. Elektrik yangınları neden bu kadar etkili yada önlemek için neler yapılması gerektiği üzerinde durulması gerekiyor.

Elektrik kaynaklı yangınlar bir çok sebepten dolayı oluşuyor  bunu hepimiz biliyoruz , ancak bilmemiz gereken asıl şey elektrik kaynaklı yangınların  çok ani bir şekilde oluştuğudur. Özellikle elektrik pano yangınları inanılmaz hızda gelişir ve  inanılmaz sıcaklığa bir anda ulaşabilen yangınlar olup, müdahale etmek diye bir şey söz konusu bile olamaz. Anlık çok yüksek sıcaklıklar üreterek ortaya çıkan elektrik yangınlarını önceden kestirmek neredeyse imkansızdır.

Ne kadar tedbir alsanız da elektrikteki harmonik dalgalanmaların yarattığı akım şiddetlerindeki ani artışlar sistemde ısınma oluşturup ani kontaklara neden olarak çok yüksek ısı doğuran hızlı büyüyen yangınlara temel oluştururlar. Yangında oluşan ısı 2.000 derece santigratlara bile ulaşabiliyor ve kabin içindeki bakırı bile anında eritebiliyor.

Biliyoruz ki her zaman ; Yangını önlemek yangını söndürmekten daha önemlidir , dolayısı ile elektrik yangınlarının oluşmasını –başlamasını engelleyecek tedbirleri almak ilk işimiz olmalıdır . bunun içinde elektrik yangınlarının ana sebeplerini bilmemiz gerekir.

Canlı elektrik sistemlerinde elektrik yangınlarının dört ( 4 ) temel sebebi vardır:

1. Aşırı Akım – aşırı yük ; Aşırı yüklenen elektrik ekipmanı aşırı akım çeker. Kablo, akımın karesi ile doğru orantılı şekilde aşırı ısınır. Kablo izolasyonu aşırı sıcaklıktan deforme olabilir. Bu nedenle izolasyon özelliğini kaybederek, kısa devreye yol açabilir. Yada elektrik pano içerisindeki bir ekipman hasarlanır patlar yada yanmaya başlar. Hatta bu aşırı yüklenme ana trafoların ve dağıtım trafolarının yanmasına sebep olur.
2. İzolasyon ; İzolasyon hasarı kısa devreye sebep olabilir ve bu nedenle sürekli bir ark meydana gelebilir. Elektrik arkı sıcaklığı aşırı derecede yüksektir ve eğer birkaç saniye içerisinde söndürülemezse, etrafındaki malzemelerde yanmaya başlayacaktır. Gerek tesisatlardaki , gerekse motorlardaki , pano ve trafolardaki izolasyon düşüklükleri yangına sebebiyet verebilmektedir.
3. Planlı bakım eksikliği ; Elektrik pano ve sistemlerindeki bakımsızlık yada zamanından yenileme yapılmaması sonucu ekipman kontaklarının bozulması kıvılcımlar oluşturabilir. Böyle durumlarda, ark oluşmasa da, ısının kendisi yangını başlatmaya yetecektir.
4. Metal yorgunluğu ve mekanik arızalar ;Akım taşıyan elemanların mekanik baskı yada uzama nedeni ile meydana getirdiği kırılma yada çatlaklar, bu noktada ark başlatır.

Yangın güvenliği ve yangından korunma ile ilgili oluşturmamız gereken temel ilkeler yangının çıkış sebeplerini bilerek yangının çıkmasını önleyici tedbirleri bakımları ve işleri yapmaktır. Yani hiç yangın çıkmasın istiyoruz. İkinci adımda ise yangın çıkarsa çok hızlı haber alalım , yani yangını haber verecek  yangın ihbar sistemlerinin doğru biçimde kurulması ve işletilmesi ciddi bir önem taşır. Üçüncü adım ise yangına daha başlangıç aşamasında müdahale etmektir. Yangını başlangıç aşamasında söndürmek ya otomatik söndürme sistemleri ile olur yada kişisel tarafından taşınabilir söndürücüler ile yapılır.

Benim tavsiyem otomatik söndürme sistemleridir. Çünkü yangınların ne zamanlarda ve nasıl başlayacağı hiç belli değildir , dolayısı ile kimsenin olmadığı zamanlarda oluşabilecek yangınlar ancak  otomatik söndürme sistemleri ile söndürülebilir.

Ülkemizde yangınların en temel başlangıç sebebi elektriktir , ancak ne yazık ki neredeyse işletmelerin büyük çoğunluğunda elektrik panolarında  ve trafolarında ne algılama nede otomatik yangın söndürme sistemleri kurulu değildir. İşin özeti ; Yangınların en temel sebeplerini engelleyemediğimiz sürece gerekli tedbirleri almadığımız sürece  daha çok elektrik kontağından kaynaklı yangınları yaşayıp göreceğiz demektir.